Mechanizacja w rolnictwie wiąże się z dużymi udoskonaleniami, jednak użytkowanie ciągników rolniczych i innych maszyn niesie również ze sobą szereg zagrożeń. Każdego roku zdarzają się wypadki związane z uszkodzeniami ciała i śmiercią ludzi pracujących przy maszynach rolniczych lub w ich pobliżu. Ludzie, czasami tylko stojący obok, mają zmiażdżone lub amputowane kończyny, bądź są w inny sposób okaleczani przez maszyny wskutek kontaktu z ich ruchomymi częściami, do których dostęp powinien być uniemożliwiony przez urządzenia ochronne. Najbardziej wstrząsające wypadki to te z udziałem dzieci. Zagrożenie stwarzają: wały przeniesienia mocy z ciągników rolniczych, tj. wały odbioru mocy (WOM), i wały przegubowo-teleskopowe przenoszące napęd między ciągnikiem a maszyną rolniczą, oraz mechanizmy napędów. Przepisy prawne zobowiązują rolników i innych użytkowników maszyn rolniczych do stosowania urządzeń ochronnych do wszelkich niebezpiecznych maszyn. Właściwe urządzenia ochronne można zwykle skonstruować i zbudować we własnym zakresie lub też zakupić od producentów maszyn. Każdy rolnik powinien regularnie sprawdzać wały przegubowo-teleskopowe ciągników i inne potencjalnie niebezpieczne mechanizmy napędów pod względem bezpieczeństwa osób obsługujących. Każda część mechanizmu napędowego maszyny, jeśli stwarza zagrożenie dla osób ją obsługujących powinna być zaopatrzona w osłonę zapewniającą bezpieczeństwo tym osobom. Corocznie zdarzają się wypadki spowodowane przez niezabezpieczone końcówki wałów odbioru mocy z ciągników rolniczych, sprzęgła i wały przegubowo-teleskopowe. Najczęściej potencjalne ofiary wypadków wydają się nie zdawać sobie sprawy z zagrożenia, zbliżając się do nieosłoniętych sprzęgieł czy wałów. Każdy dostępny z zewnątrz, obracający się wał jest niebezpieczny, nawet jeśli porusza się powoli i jest gładki. Dlatego musi być odpowiednio osłonięty. Nieosłonięte końcówki wałów odbioru mocy ciągników, sprzęgła i wały przegubowo-teleskopowe stwarzają potencjalne niebezpieczeństwo polegające na tym, że ubranie, włosy, biżuteria, dłonie lub nawet całe kończyny znajdującej się w pobliżu osoby mogą zostać pochwycone i owinięte wokół obracającego się elementu. Jeśli zostanie pochwycone ubranie i materiał się nie oderwie na skutek dalszego obracania się wału, ofiara może zostać uwięziona pomiędzy elementami konstrukcji maszyny i wałem lub przewrócona na ziemię, co często prowadzi do wypadków śmiertelnych. Nawet w przypadku oderwania się pochwyconej części ubrania osoba taka może odnieść ciężkie urazy. Typowe historie wypadków • Rolnik naprawiający pompę napędzaną za pomocą wału przegubowo-teleskopowego poniósł śmierć, kiedy jego ubranie owinęło się dookoła wału. • Rolnik doznał złamania ramienia, gdy jego kurtka została uchwycona i owinęła się wokół wału odbioru mocy z ciągnika. Ramię trzeba było amputować. • Rolnik poniósł śmierć w wyniku owinięcia się jego nieprzemakalnego płaszcza wokół wału przegubowo-teleskopowego napędzającego kosiarkę. • 12-letni chłopiec jechał jako pasażer na ciągniku ciągnącym kopaczkę do ziemniaków, kiedy długi płaszcz, który miał na sobie, owinął się wokół wału przegubowo-teleskopowego. Chłopiec doznał licznych skaleczeń i złamania kości ramieniowej. • 2-letnia dziewczynka podeszła do betoniarki napędzanej ciągnikiem za pomocą wału przegubowo-teleskopowego. Chociaż wał obracał się powoli, jej sweterek został uchwycony, owinął się wokół wału i dziewczynka poniosła śmierć. Cdn. Agnieszka Zalesiak - KRUS |