Uczciwość

       Uczciwość to rzetelność i dbanie o bezstronność, poszanowanie prawdy i cudzej własności. Wpływa pozytywnie na zaufanie innych ludzi do nas i buduje poczucie własnej wartości. Porozmawiajmy o tym z dziećmi czytając m.in. wymienione poniżej lektury i stosując pomocnicze pytania:

• Dlaczego bohater nie mówił prawdy?
• Jakie były konsekwencje takiego zachowania dla niego i innych?
• Czy inni mieli do niego zaufanie? Jak się to objawiało?
• Jakie koszty poniósł bohater próbując ukryć swoje kłamstwa?
• W jakiej sytuacji znalazł się bohater, gdy ktoś inny przywłaszczył sobie jego mienie?
• Czy chciałbyś się znaleźć na jego miejscu? Dlaczego?
• Co to znaczy, że bohater był rzetelny? Kto na tym zyskał?
• Co by było, gdyby zachował się nierzetelnie?

Odpowiedzialność

          Na ogół chcemy, aby nasze dzieci były samodzielne i dobrze radziły sobie w życiu. Uczmy je więc odpowiedzialności przede wszystkim dając dobry przykład. Powoli poszerzajmy zakres podejmowanych przez dzieci decyzji, pozwólmy im spotkać się z konsekwencjami swoich działań nawet, jeśli to będzie dla nich bolesne.Wykorzystajmy do celu również lektury. Podyskutujmy z dziećmi o postawach różnych bohaterów. Pomogą nam w tym pytania:

• Jakie decyzje podjął bohater? Jakie były tego skutki?
• Czy wywiązywał się ze swoich obowiązków? Co dzięki temu zyskał?
• Jaki wpływ na niego i innych miało zaniedbywanie zobowiązań?
• Czy jego zachowania pomogły komuś? W jaki sposób?
• Jakie były konsekwencje działań bohatera? Kto je poniósł? 
• Co zrobił bohater, aby czuć się szczęśliwym? Czy mu się to udało?
• Dlaczego wziął odpowiedzialność za innych? Jak się wówczas czuł?

Odwaga

     Większość z nas odczuwa strach w różnych sytuacjach. Jest to ważne uczucie, bo chroni nas przed niebezpieczeństwami, nakazuje ucieczkę, obronę lub odmowę wykonania czegoś, co może wpłynąć negatywnie na nasze życie lub zdrowie. Pomóżmy dzieciom zrozumieć pojęcie odwagi. W literaturze jest wiele przykładów pokazujących czym jest prawdziwa odwaga, życiowa dzielność, jak radzić sobie z lękiem i przeciwstawiać brawurze.

Czytając dzieciom zwróćmy uwagę na następujące tematy:

• Czy bohater zachował się odważnie? Dlaczego? Co wówczas odczuwał?
• Czego się bał? Co zrobił, aby pokonać swój strach? Czy mu się to udało? 
• Czy miał odwagę przyznać się błędu? Co dzięki temu zyskał, a co stracił?
• Dlaczego trudno mu było odmówić, kiedy inni namawiali go do niebezpiecznych lub złych czynów?
• Co by się stało, gdyby stanął w obronie słabszego? Jak by się czuł? Jakie byłyby skutki takiego zachowania?

Samodyscyplina

        Aby dzieci osiągały dobre wyniki w nauce, zdobywały nagrody w różnych konkursach, miały dobre wyniki w sporcie itp. potrzebna jest samodyscyplina. Rodzice mogą pomóc  dziecku nauczyć się  samodyscypliny stawiając ograniczenia, wskazując priorytety, ucząc, czym jest rozwijanie własnego potencjału i jak stosować umiar.  Dziecko uczy się wówczas szanować normy społeczne, kształtuje przydatne nawyki, samodzielnie osiąga cele i nabiera poczucia własnej wartości. Usuwanie przeszkód i spełnianie wszelkich zachcianek osłabia wolę i kreatywność dziecka.

W uzupełnieniu posłużmy się książkami, które zawierają wzory i antywzory, na podstawie których dziecko wiele się może nauczyć. Oto pytania do dyskusji:

• Co się działo, gdy bohater za pomocą magicznego przedmiotu mógł spełnić każde swoje życzenie? Jakie były skutki?
• Jakie przeszkody pojawiły się na jego drodze? Jak je pokonał?
• Jak zrealizował swoje marzenia? Czy to było trudne? Dlaczego?
• Jakie miał nawyki? Czy mu pomagały w dążeniu do celu? Dlaczego?
• Jakie cechy pomagały mu w pokonywaniu trudności?
• Jaki wpływ miało planowanie działań na realizację celu? Co jeszcze było pomocne?

Pokojowość

       Wszystkich nas ogarniają czasem trudne uczucia, np. złość czy gniew, na które różnie reagujemy, podejmując często destrukcyjne działania lub niekorzystne dla nas i dla naszego otoczenia zachowania. Jak sobie z nimi konstruktywnie radzić? Skorzystajmy z przykładów w proponowanych lekturach i porozmawiajmy o nich z naszymi dziećmi:

• Co robił bohater, gdy był zły?
• Jak na to reagowało jego otoczenie?
• Jakie były skutki jego zachowania?
• Co wywoływało jego złość?
• Co mógł zrobić, aby postąpić inaczej?
• Co robił, aby nie ranić innych?
• Jak pomagali mu inni radzić sobie z gniewem?
• Kto wygrał w sporze? Jakie skutki wywołała wygrana jednej strony?
• Jak bohater rozwiązywał konflikty? Co robił, aby obie strony były zadowolone?

Sprawiedliwość

„Sprawiedliwość jest bardziej skomplikowaną formą uczciwości. Jest wartością trudną, wymaga bowiem od człowieka, który pragnie ją stosować, rozwiniętego sumienia, pewnej wiedzy i doświadczenia, a także mocnego postanowienia, że w stosunkach z innymi będzie się zawsze kierować zasadą obiektywizmu i dobrej woli.”
                                                                                                                             "Z dzieckiem w świat wartości "

                                                                           Irena Koźmińska, Elżbieta Olszewska

Żeby ten trudny temat przybliżyć naszym dzieciom, posłużmy się książkami szukając w nich właściwych przykładów. Pytania do rozmowy:

• Czy bohater był traktowany sprawiedliwie? Jak się poczuł? Jakie były tego skutki?
• Czy sprawiedliwie znaczy "równo dla każdego"?
• Czy bohaterowi mógł pomóc kodeks zachowań? Dlaczego stosujemy regulaminy i prawo?
• Co by pomogło wprowadzić sprawiedliwe zasady?
• Jak spowodować sprawiedliwe traktowanie? Co w tej sprawie mógłby zrobić bohater?

Optymizm

         Dążąc do szczęścia pamiętajmy, że zależy ono od nas, a nie od tego, co otrzymamy od innych ludzi czy od losu. Jego źródłem są nasze myśli i uczucia, które możemy kontrolować i kształtować. Kiedy patrzymy na świat z optymizmem, dostrzegamy dobre strony różnych sytuacji, a problemy i trudności traktujemy jako etap w znalezieniu rozwiązania, żyje się nam łatwiej i szczęśliwiej.

Pamiętajmy, szczęście to nasza postawa wobec życia.

Wiedzą o tym bohaterowie różnych lektur. Nawiążmy dyskusję z dziećmi na ten temat posiłkując się następującymi pytaniami:

• Czy bohater czuł się szczęśliwy?
•